بررسی منشأ و ویژگی های تساهل عرفانی در مثنوی معنوی مولوی

نویسندگان

احمد خاتمی

مرتضی هادیان

چکیده

تساهل به مثابه یکی از مهمترین دیدگاه­های تاریخ اندیشۀ بشری بر آزادی ادیان و مذاهب تأکید می­ورزد و در عرفان ایرانی – اسلامی یکی از موضوع­های محوری است. این مقاله کوشیده است که به تبیین تساهل بپردازد و با تکیه بر متن مثنوی معنوی، منشأ و ویژگی­های تساهل را در نظام فکری مولوی بنمایاند. دو نظریۀ «وحدت موجود» و «تجلی و ظهور» منشأ فکری تساهل عرفانی مولوی است. او با بهره­گیری از این دو نظریه کوشش دارد که در هستی به انسان مقامی والا دهد و در دفاع از آزادی عقیده، همۀ مذاهب و ادیان را به رسمیت ­شناسند. بنابراین کثرت­گرایی دینی، رستگاری پیروان همۀ مذاهب، رهایی از اَنانیّت، باطنی­گرایی، نسبی­گرایی و تأکید بر اخلاق عملی از ویژگی­های تساهل در منظومۀ مثنوی معنوی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شناسائی مؤلفه های هوش معنوی بر اساس مثنوی معنوی مولوی

برای داشتن مدیریتی اثربخش باید توجه ویژه ای به شناخت معنای زندگی داشت . شناسائی معنای زندگی و حل مسائل ارزشی به وسیله هوش منطقی و عاطفی حاصل نمی شود ، بلکه باید از هوشی ورای هوشهای متعارف استفاده نمود ، که این موضوع در قالب مفهوم هوش معنوی بیان می شود . با توجه به همپوشانی مباحث معنویت و عرفان با یکدیگر ، هدف از انجام این تحقیق شناسائی مؤلفه های هوش معنوی بر اساس نظریات عارفِ عالیقدر مولانا می ب...

متن کامل

بررسی انواع مکاشفات عرفانی در مثنوی معنوی

مسأله‌ی کشف و شهود یکی از مسایلی است که عرفان‌های تمام ملل حول آن می‌چرخند. به‌طورکلی مکاشفات عرفانی در مثنوی معنوی را می‌توان به دو دسته‌ی کشف‌های صوری و کشف‌های معنوی تقسیم نمود و هر کدام از آن ها نیز انواعی دارد. این مکاشفات صوری و معنوی در برخی جهات با نظریه‌ی  و. ت. استیس (W. T. Stace) در مورد مکاشفات، قابل انطباق است. در این پژوهش نیز مکاشفات مثنوی معنوی بر حسب احوال آفاقی (صوری) و انفسی ...

متن کامل

«بررسی تمثیلات مشترک میان مثنوی های عطّار و مثنوی معنوی مولوی»

«تمثیل» یکی از شیوه های بیانی است که از دیرباز برای تبیین و تفهیم آموزه­های دینی، اخلاقی، عرفانی و ... در جامعۀ انسانی به کار رفته است. بزرگان ادب عرفانی ما نیز، از جمله سنایی، عطّار، مولوی و ... از این شگرد برجسته در تفهیم اصول عرفانی و اندیشه­های متعالی خود بهره برده­اند و نکات ظریف و عالی غیر محسوس را به زبانی ساده و محسوس برای مخاطبان و خوانندگان آثار خود باز گفته­اند. مقالۀ حاضر ضمن تعریف و...

متن کامل

تأثیرات عرفانی مثنوی معنوی مولوی در کلیات بیدل دهلوی

نشانه هایی آشکار در آثار بیدل هست که تأثیر پذیری او را از مولوی اثبات می کند. از جمله ی آنها: ستایش از مولانا، بهره گیری از قصّه ها و تمثیل های مولانا در مثنوی، جواب گویی به تعدادی از غزلیات مولوی و ...است. بیدل در موضوعات عقل، عشق، حقیقت انسان، فنا و وحدت وجود، بسیار متأثّر از مولوی است. انواع مراتب عقل، فراگیری و سریان عشق در همه ی عالم، اعتقاد به وجود عشق حقیقی و عشق مجازی(که آن نیز به عشق حقی...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مطالعات زبان و ادبیات غنایی

ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

ISSN 2322-3863

دوره 5

شماره 17 2016

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023